Στο προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε στο ψυχομετρικό τεστ των 24 δυνάμεων του χαρακτήρα των Christopher Peterson[1] και Martin Seligman[2] και στην δυναμική των αποτελεσμάτων του αφού, με την αναγνώριση των δυνάμεων μας, ευθυγραμμιζόμαστε στο γενικό κίνημα της Θετικής ψυχολογίας.
Τι είναι όμως η Θετική Ψυχολογία;
Η Θετική ψυχολογία είναι ένας καινούριος και δυναμικός κλάδος της ψυχολογίας (ίδρυση 1998) που ασχολείται με την ευδαιμονία του ανθρώπου, την ευτυχία, την ανάλυση των θετικών συναισθημάτων και την επίδραση τους σε κάθε τομέα στη ζωή του ατόμου. Η βιβλιογραφική αναζήτηση των θετικών στοιχείων στηρίχτηκε στους τομείς ανάπτυξης της ψυχιατρικής, της φιλοσοφίας και της ψυχολογίας. Η Wikipedia δίνει ως ορισμό της θετικής ψυχολογίας την επιστημονική μελέτη της “καλής ζωής” ή τις θετικές πλευρές της ανθρώπινων εμπειριών που κάνουν τη ζωή να αξίζει. Η αρχή της Θετικης Ψυχολογίας εστιάζει και στην ατομική αλλά και την κοινωνική ευδαιμονία.
Ποια διαφορά έχει η θετική ψυχολογία από την επιστήμη της Ψυχολογίας;
Η μεγαλύτερη διαφορά της είναι πως ασχολείται με την θετικότητα του ατόμου στην παροντική και μελλοντική διάσταση ενώ η αναπτυγμένη βιβλιογραφικά και εμπειρικά πλευρά της επιστήμης της Ψυχολογίας ενδιαφέρεται για το τραύμα του παρελθόντος και πώς θα το επουλώσει.
Ιστορικές Αναφορές Σχετικά Με Την Θετική Ψυχολογία:
Οι απαρχές βρίσκονται στο μακρινό 1899, όπου καταγράφεται η πρώτη αναφορά ψυχολόγου που υποστήριξε πως αντικείμενο έρευνας πρέπει να αποτελούν όλες οι πτυχές τους ανθρώπου, τόσο οι αρνητικές όσο και οι θετικές. Μια άποψη, βέβαια, που σε πρώιμο στάδιο συνάντησε την θεωρία ανάλυσης της προσωπικότητας μαζί με την μέθοδο ψυχοθεραπείας που ανέπτυξε ο Alfred Adler και ονομάστηκε Ατομική Ψυχολογία, γιατί θέλει να τονίσει τη σημασία της προσωπικότητας. O Carl Rogers σε συνέχεια ανέπτυξε και εισήγαγε την θεωρία της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας, θέτοντας προσωποκεντρική προσέγγιση στην θεραπεία. Ο Rogers υποστήριζε πως ο ξεχωριστός εαυτός καθορίζει την προσωπικότητα και κάθε ξεχωριστός οργανισμός – άτομο αναζητά την αυτοπραγμάτωση. Οι παραπάνω θεωρίες ήταν συνεπείς στον γενικό στόχο της ψυχολογίας που πριν από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο ήταν:
- η θεραπεία της ψυχικής νόσου
- η παροχή βοήθειας στο άτομο για να είναι παραγωγικό, αποτελεσματικό και ευτυχισμένο στην καθημερινότητα του και στους τομείς της ζωής του
- η αναγνώριση και ανάπτυξη ταλέντων
Αλλαγή Πορείας
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο όμως η ψυχολογία άλλαξε προσανατολισμό και επικεντρώθηκε αποκλειστικά στην θεραπεία της ψυχικής νόσου εξαιτίας της ανάγκης της ανθρωπότητας που είχε υποστεί μετατραυματικό στρες αλλά και κοινωνικοοικονομικών λόγων. H ίδρυση της Ένωσης Βετεράνων Πολέμου (1946), στην οποία χιλιάδες ψυχολόγοι εργάστηκαν με αποκλειστικό σκοπό την αντιμετώπιση ψυχικών ασθενειών που είχαν δημιουργηθεί στους απόστρατους κατά την διάρκεια του πολέμου και την ίδρυση του Εθνικού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας στην Αμερική, όπου μελετούσε τα χαρακτηριστικά της ψυχικής νόσου και την ανάπτυξη θεραπευτικών προσεγγίσεων. [3]
Είναι βέβαιο πως η ψυχολογία κατάφερε να βοηθήσει μεγάλο σύνολο ανθρώπων και να εδραιωθεί ως επιστήμη θεραπεύοντας ψυχικά ασθενείς και επουλώνοντας το τραύμα. Η ανάγκη που γέννησε τον τομέα της Θετικής ψυχολογίας είναι η στροφή στην σκέψη για το πως λειτουργούν οι άνθρωποι όταν είναι καλά.
Η ιστορική τομή, που φέρει την γέννηση, μπορεί να παρουσιαστεί με της εξής ερώτηση:
«Αν οι άνθρωποι είναι ψυχικά υγιείς είναι απαραίτητα και ευτυχισμένοι;»
To 1998 o Seligman απαντά δίνοντας τον όρο της Θετικής Ψυχολογίας και από εκεί και πέρα μαζί με τους Mihaly Csikszentmihalyi[4], Christopher Peterson, Barbara Fredrickson[5] ξεκινούν την μελέτη, την έρευνα και την καταγραφή συμπερασμάτων σχετικά με την ανάπτυξη και βελτίωση της ψυχολογίας του ατόμου.
Ποιο είναι το αντικείμενο της Θετικής Ψυχολογίας;
Η Θετική Ψυχολογία, όπως ήδη αναφέραμε, είναι ο κλάδος της ψυχολογίας που ασχολείται με τις θετικές διαστάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης όπως:
- Το νόημα της ζωής
- Η ποιότητα ζωής
- Η ψυχολογική ανθεκτικότητα
- Η ευημερία
- Η αισιοδοξία
- Τα θετικά συναισθήματα
- Η ανάπτυξη ταλέντων και κλίσεων
- Η ισορροπία προσωπικής – επαγγελματικής ζωής
Η εφαρμογή της Θετικής Ψυχολογίας μέσα στην μεθοδολογία του Coaching είναι αδιαμφισβήτητη. Το άτομο δουλεύει για την ενδυνάμωση των δυνατών του στοιχείων και την βελτίωση των αδύναμων. Αναζητά τον καλό του εαυτό και οδηγείται σε υπερβάσεις που έχουν πάντοτε σχέση με τα σημεία που αναφέραμε, τις θετικές διαστάσεις της ύπαρξης. Γι’ αυτό και ο στόχος ορίζει την συνεργασία, επειδή σχετίζεται απόλυτα με το νόημα που αναζητά ο κάθε άνθρωπος, το δικό του Ikigai.
Ανακάλυψε τη μέθοδό μου εδώ και δες πως σχετίζεται με το Ikigai.
Αλλά αυτό θα το δούμε σε ένα επόμενο άρθρο.
Μέχρι τότε να θυμάστε πως η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σας περιμένει να την συναντήσετε!
Θα χαρώ πολύ να έρθουμε σε επαφή μέσω της δωρέαν συνάντησης για ενημέρωση σχετικά με το Coaching και να συνδεθούμε στο LinkedIn!
Ελένη Δημάκη
Αναφορές – Παραπομπές
[1] Καθηγητής Ψυχολογίας, επιστημονικός διευθυντής του ινστιτούτου VIA, ιδρυτής της Θετικής Ψυχολογίας, συγγραφέας του βιβλίου “Caracter Strengths & Virtues”
[2] Ψυχολόγος, εκπαιδευτικός & συγγραφέας, πατέρας και ιδρυτής της Θετικής Ψυχολογίας
[3] Seligman, M.E.P. (1998). The president’s address. American Psychologist, 54, 559-562.
[4] Kαθηγητής ψυχολογίας στις ΗΠΑ, πρώην πρόεδρος του Τμήματος Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου και εισηγητής της θεωρίας της “Ροής”
[5] Καθηγήτρια Ψυχολογίας και ερευνήτρια στο ινστιτούτο θετικών συναισθημάτων στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας
